Vì sao Google muốn “đấu với” Wikipedia?

TTO
- Google tuyên bố sẽ phát triển một cuốn từ điển bách khoa trực tuyến
mới để cạnh tranh với Wikipedia. Như vì sao “gã khổng lồ tìm kiếm” lại
phải tốn công sức và tiền của để xây dựng từ con số 0 “một sát thủ
Wikipedia” trong khi có rất nhiều giải pháp đơn giản và tiết kiệm hơn
nhiều?


Thứ nhất là bởi Wikipedia là một mảnh đất tuyệt vời
cho kinh doanh quảng cáo trực tuyến nhưng Google lại không thể xâm
chiếm được. Thứ hai là Google không thể (hoặc không muốn) mua lại
Wikipedia. Như vậy không còn cách nào khác là buộc phải cạnh tranh với
Wikipedia.

Trang web đăng tải bài viết thử nghiệm về chủ đề
“chứng mất ngủ” của Googlepedia đã thể hiện rất rõ những mục tiêu của
Google. Trang web có rất nhiều không gian dành cho quảng cáo. Giới phân
tích nhận định đây là cách thức tận dụng tối đa công cụ tìm kiếm để thu
lời quảng cáo của Google. “Người dùng sẽ tìm kiếm được đầy đủ thông tin
mà họ quan tâm bằng Google Search trên Googlepedia. Quảng cáo trực
tuyến hiển thị cũng sẽ rất phù hợp với chủ đề đó”.

Google dự định cho phép người dùng Internet tự do viết các “knol”
- thuật ngữ được định nghĩa là “một đơn vị kiến thức” còn ở đây có thể
hiểu nôm na là “bài viết” - thậm chí là về cùng một chủ đề. Bài viết
nào thu hút được nhiều sự chú ý nhất sẽ là bài viết được chọn lựa.
Trong khi đó, Wikipedia áp dụng mô hình nhiều người cùng đóng góp xây
dựng một trang thông tin về một chủ đề nào đó.

Tuy nhiên, khó có thể nói mô hình của Google vượt trội
hơn Wikipedia cũng như ngược lại. Mỗi hãng có một hướng đi riêng. Tương
tự như việc người dùng Internet đi mua cuốn từ điển bách khoa Britannia
Encyclopedia. Người dùng không hề biết tác giả các bài viết và chủ yếu
phải tin tưởng vào thương hiệu của sản phẩm.

Trong một bài viết trên trang Google blog, Udi Manber
- Phó chủ tịch phụ trách kỹ thuật của Google - khẳng định: “Mỗi cuốn
sách, bài báo hoặc bài viết nghiên cứu khoa học đều đề rõ tên tác giả.
Tuy nhiên quy luật này dường như chưa được áp dụng rộng rãi trên thế
giới web. Chúng tôi cho rằng việc biết rõ ai là tác giả của thông tin
sẽ giúp người dùng Internet sử dụng thông tin đó tốt hơn.”

Một câu hỏi khác được đặt ra là tại sao Google không
mua lại một cuốn từ điển trực tuyến nào đó đang có mặt trên Internet
hoặc đi theo hướng của cuốn từ điển bách khoa trực tuyến Citizendium
chẳng hạn. Các bài viết trên Citizendium đều được lấy từ Wikipedia
những đã được các chuyên gia trong ngành thẩm định chất lượng kỹ càng.

Câu hỏi này hiện vẫn chưa có câu trả lời nhưng
Salon.com nhận định Google sẽ khó có thể thực hiện được những gì mà
hãng này mong muốn. Nếu Googlepedia có thông tin hay người dùng sẽ lại
lấy những thông tin đó đưa lên Wikipedia. Điều này có nghĩa rằng
Wikipedia sẽ vẫn tiếp tục duy trì được sự thống trị của mình, Google
dường như sẽ chỉ là kẻ theo sau.

Wikipedia phản công

Jimmy Wales cho biết ngày 7-1-2008 tới đây hãng sẽ
chính thức ra mắt công cụ tìm kiếm mã nguồn mở Wikia Search. “Cha đẻ”
Wikipedia không hề ngần ngại khi nói rằng ý định phát triển công cụ tìm
kiếm này là để cạnh tranh với Google cũng như một số công cụ tìm kiếm
khác.

Bên cạnh việc tích hợp các công nghệ tìm kiếm cơ bản
như ứng dụng tìm kiếm (search application), thuật toán tìm kiếm (search
algorithm) và bọ web (Web crawler), Wikia Search dự định còn cho phép
những người đam mê công nghệ góp sức lọc nội dung website và xếp hạng
kết quả tìm kiếm theo đúng mô hình cộng đồng đang được ứng dụng trên
Wikipedia.

Yếu tố được Wikia Search đặt làm “con át chủ bài”
trong cuộc cạnh tranh với Google và các công cụ tìm kiếm khác chính là
khả năng cung cấp một dịch vụ tìm kiếm minh bạch cho người dùng cuối
(end user). Có nghĩa là Wikia Search sẽ cho phép người dùng được quan
sát chi tiết cách thức kết quả tìm kiếm được chọn lọn và hiển thị.

Hiện “cha đẻ” Wikipedia đã bắt đầu mời một số người
dùng tham gia thử nghiệm nền tảng công nghệ tìm kiếm mới của hãng. Dự
kiến ngày 7-1-2008, công cụ sẽ chính thức ra mắt công chúng.

T.DŨNG tổng hợp